معماری از دیدگاه ادوارد وینترز (۴)

محتوا و زیبایی شناسی معماری-بخش آغازین

نقطه ی مشترک هر دو دیدگاه محتوایی که در اینجا مطرح شدند این است که وقتی با ساختمانی مواجه می شویم و از خود می پرسیم معنای آن چیست، یا چطور می توان آن را فهمید، پاسخی وجود دارد. همچنین در هر دو مورد پاسخ بر اساس محتوای معماری مشخصی داده شده است. با این که هر دو تبیین، پاسخِ پرسشهای یاد شده را می دهد، هیچ کدام نمی تواند محتوای تجربه ی معماری را توضیح دهد.

اگر تصور ما این باشد که فهم اثر معماری موجب لذت می شود و با همین فهم می توان تجربه ی به دست آمده را توضیح داد، نظریه های محتوا با مشکل روبرو می شود.

زیرا می توانیم در مورد هر بنایی دست به داوری ارزشی بزنیم. آنچه در این میان دست و پای معمار و منتقد اثر او را می بندد بافتی است که هدایتگر یا محدود کننده ی موقعیت اثر معمار در نهادی است که معماری نام دارد. این بافت را باید بر حسب سنتی توصیف کرد که معمار بر اساس آن کار می کند. با توجه به چنین سنتی است که می توانم آن اثری را که پیش رو دارم بفهمم و نقدش کنم؛ این سنت بر توصیف من از اثر طوری اثر می گذارد که آن را به شکلی خاص ببینم. شاید درست باشد که در درک ساختمانهای کلاسیک ساختمان را مرتبط با اشکال بَدَویِ بنا ببینم. ولی حتی اگر این را هم بپذیریم، دشوار بتوان آن طور که چهره نگاره با مدل خود یا رمان با دسیسه های سیاسی ارتباط دارد، ساختمان را هم به کلبه ی بَدَوی مرتبط کرد. ممکن است بخشی از محتوای تجربه ام باشد که ساخنمان کلاسیک را به بنایی بَدَوی ارتباط دهم، ولی این مستلزم آن نیست که بنایی بَدَوی بخشی از محتوای بازنمودی ساختمان کلاسیک را تشکیل دهد. درک ما از ساختمان کلاسیک می تواند بدون شناسایی ریشه های قدیمی شکل آن حاوی درکی زیبایی شناختی باشد (این به معنای انکار آن نیست که وقتی این ریشه را شناسایی کردیم، می توانیم درک زیبایی شناختی خود را غنی کنیم.) ولی آیا اگر نتوانیم محتوای بازنمودی چهره نگار یا رمان را دریابیم منطقی خواهد بود بگوییم که می توانیم درکی زیبایی شناختی (ولو ناقص) از آنها داشته باشیم؟