مفهوم مکان[1] از مفاهیم پایه ای در حوزه ی معماری و طراحی است. هدف نهایی در معماری خلق مکان است و نتیجه ی کار معمار «مکان» خواهد بود. اما ویژگی یا ویژگی های مکان چیست؟ تعریف مکان شاهد اختلاف نظرهای زیادی بود است. درک مفهوم مکان و ویژگی های آن راه گشای طراح و معمار در خلق مکانی مطلوب، شایسته و درخور باشیدن انسان است. از همین رو می توان به اهمیت موضوع پی برد. به همین سبب در دوران مختلف و در نزد اندیشمندان متفاوت و در حوزه های گوناگون تلاش های زیادی برای دست یابی به تعریف روشنی از آن شده است. در حوزه ی معماری به طور خاص، مکان و ویژگی های آن اهمیتی دو چندان می یابد. با توجه به این نکته که دریافت معمار از مفهوم و معنی مکان اثری مستقیم بر نتیجه ی کار وی خواهد داشت دست به نگارش این مقاله زده شد.
در این مقاله تلاش شده تا با رویکردی تطبیقی شیوه های برخورد با مفهوم مکان در گذر زمان و دردیدگاه های متفاوت بررسی شود.
واژه های کلیدی: مکان، حس مکان، رویکرد انتقادی، پدیدارشناسی، رویکرد اثباتی، دوران تاریکی، رنسانس، انقلاب صنعتی.
1- Place