مفهوم مکان[1] از مفاهیم پایه ای در حوزه ی معماری و طراحی است. هدف نهایی در معماری خلق مکان است و نتیجه ی کار معمار «مکان» خواهد بود. اما ویژگی یا ویژگی های مکان چیست؟ تعریف مکان شاهد اختلاف نظرهای زیادی بود است. درک مفهوم مکان و ویژگی های آن راه گشای طراح و معمار در خلق مکانی مطلوب، شایسته و درخور باشیدن انسان است. از همین رو می توان به اهمیت موضوع پی برد. به همین سبب در دوران مختلف و در نزد اندیشمندان متفاوت و در حوزه های گوناگون تلاش های زیادی برای دست یابی به تعریف روشنی از آن شده است. در حوزه ی معماری به طور خاص، مکان و ویژگی های آن اهمیتی دو چندان می یابد. با توجه به این نکته که دریافت معمار از مفهوم و معنی مکان اثری مستقیم بر نتیجه ی کار وی خواهد داشت دست به نگارش این مقاله زده شد.
در این مقاله تلاش شده تا با رویکردی تطبیقی شیوه های برخورد با مفهوم مکان در گذر زمان و دردیدگاه های متفاوت بررسی شود.
واژه های کلیدی: مکان، حس مکان، رویکرد انتقادی، پدیدارشناسی، رویکرد اثباتی، دوران تاریکی، رنسانس، انقلاب صنعتی.
1- Place
موضوع مکان از روزی که تصمیم گرفتم یک رازیگر شوم ذهن مرا به خود مشغول داشته است. این که چگونه می توان به مکانی رسید که هدف نهایی تلاش های ما است.
در مقاله ای که در پی می آورم اولین تلاشی است که در این راه کرده ام و آغازگر آن خواهد بود.
بی شک کاستی های فراوانی در آن خواهید یافت اما تصور بر آن بوده که می تواند برای پاره ای از علاقمندان به این مهم مفید باشد.
مشتاق دریافت نظرات رهگشای بزرگواران و صاحبنظران خواهم بود.
با سپاس
سومین همایش آموزش معماری با حضور جمعی از اساتید بنام مهرازی ایران و دانشجویان مهرازی؛ روز یکشنبه ۱۹ آبان ماه ۸۷ در محل تالار آوینی پردیس هنرهای زیبا برگزار شد.
این همایش پس از گذشت ۵ سال از همایش دوم برگزار گردید.